Strefa marek
Poradnik nr 17 - Mądry wybór zabawek do księgarń
Mądry wybór zabawek – przewodnik dla sklepów i księgarń

Każdego roku pojawia się mnóstwo okazji do obdarowywania dzieci prezentami. Ważną rolą dorosłych jest dokonanie mądrego wyboru podarku, który sprzyja właściwemu rozwojowi dziecka. Błędem jest kierowanie się wyłącznie modą czy sugestiami reklamowymi.

Wcielimy się w mądrego rodzica i wybierzemy jeden z najpopularniejszych prezentów dla dziecka, czyli zabawkę. Poniżej sugestie, czym się kierować przy selekcji produktów na półkę sklepową lub księgarską oraz jakie ostrzeżenia powinny znajdować się na zabawkach.


Mądry wybór zabawek – przewodnik dla sklepów i księgarń

Dobra marka znaczy trwałość

Mądry rodzic wybiera zabawki znanych firm, produkujących dobry i wytrzymały asortyment. Uważa on, że lepiej wydać trochę więcej pieniędzy na prezent, który posłuży dziecku przez lata, niż na słabej jakości zabawkę, która zepsuje się po tygodniu. Ponadto do produkcji „tanich” zabawek mogą być używane materiały, które w badaniach okazują się toksyczne z uwagi na przekroczone normy ołowiu, formaldehydu, ftalanów czy innych związków. Rokrocznie do systemu Rapex (działający na terenie Unii Europejskiej rejestr produktów nieżywnościowych, które mogą stanowić zagrożenie dla konsumentów) trafiają setki zabawek, które nie są bezpieczne dla ich użytkowników. Rejestr ten jest ogólnodostępny i każdy może sprawdzić, jakie zabawki, artykuły dla dzieci, odzież i tym podobny asortyment zostały zakwestionowane w krajach Unii Europejskiej. Pod poniższym adresem można prześledzić, jakie produkty pojawiły się w systemie od 2004 roku do chwili obecnej: Rapex

Wiek dziecka

Mądry rodzic kupuje zabawki dostosowane do wieku dziecka. Jeżeli dziecko otrzyma zabawkę, która znacznie przekracza jego umiejętności, nie będzie się nią prawidłowo bawiło i w pełni korzystało z jej możliwości, a przecież nie w takim celu zostały one wymyślone i wyprodukowane. Dodatkowo zabawki dedykowane dla starszych dzieci – z uwagi na wykonanie i przeznaczenie – mogą być niebezpieczne dla dzieci do lat trzech.

Budowa zabawki

Mądry rodzic zwraca uwagę, czy zabawka nie ma ostrych krawędzi i zadziorów, które grożą skaleczeniem się dziecka, drobnych elementów mogących odłączyć się od całości oraz łatwo otwieralnych miejsc na baterie, które małe dzieci mogą połknąć. Ostre końce dopuszczalne są jedynie w przypadku zabawek funkcjonalnych, np. maszyny do szycia. Mądry rodzic sprawdza również, czy kabel elektryczny nie jest podatny na uszkodzenia, a zabawki wykonane z materiałów tekstylnych są porządnie zszyte, aby nie wystąpiła możliwość dostania się do wypełnienia zabawki.

Ostrzeżenia i informacje na pudełkach

Przed dokonaniem zakupu mądry rodzic dokładnie zapoznaje się z informacjami zawartymi na opakowaniu. W pierwszej kolejności sprawdza, czy na opakowaniu lub samej zabawce jest umieszczony znak CE. Znak ten stanowi deklarację producenta, że zabawka spełnia wymagania zawarte w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2009/48/WE z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa zabawek, a tym samym w ustawie z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 października 2016 r. w sprawie wymagań dla zabawek. Przy czym wielkość i wygląd znaku CE zostały precyzyjnie określone w przepisach prawa – symbol musi mieć co najmniej 5 mm, a proporcje w przypadku jego powiększenia powinny zostać zachowane. Kolejnymi informacji, które powinny być uwidocznione dla konsumentów, są dane producenta oraz importera, jak również niepowtarzalny numer identyfikujący zabawkę. W sytuacji gdy zabawka nie jest przeznaczona dla małych dzieci, zgodnie z wyżej wymienionymi przepisami powinna zawierać ostrzeżenie „Nieodpowiednie dla dzieci w wieku poniżej 36 miesięcy” lub „Nieodpowiednie dla dzieci w wieku poniżej 3 lat”, lub ostrzeżenie w formie symbolu graficznego:

Mądry wybór zabawek – przewodnik dla sklepów i księgarń


Tak jak w przypadku znaku CE również powyższy symbol graficzny został szczegółowo określony w normie PN-EN 71-1 Bezpieczeństwo zabawek – pod względem wielkości (średnica 10 mm) oraz koloru (kółko i przekreślenie muszą być czerwone, tło białe, a rysunek twarzy dziecka i cyfry oznaczające wiek czarne).

Do ostrzeżenia dołącza się informację o szczególnych zagrożeniach, przy czym zdefiniowane zagrożenie powinno mieć realne podstawy, na przykład małe elementy – możliwość połknięcia i zadławienia się. Zdarza się, że producenci podają nieistniejące ryzyko, np. piłka plażowa, która zawiera ostrzeżenie o ostrych krawędziach.

Produkty dla najmłodszych

Istnieje wiele innych ostrzeżeń i informacji, które powinny znaleźć się na zabawkach. Uzależnione jest to od przeznaczenia wiekowego i typu zabawki. Odnosząc się do produktów dla dzieci w wieku do lat trzech i biorąc pod uwagę naturalny odruch wkładania każdego przedmiotu do ust, powinna być ona zaprojektowana i wytworzona w taki sposób, aby można ją było czyścić. Dlatego też zabawka tekstylna musi nadawać się do prania – z wyjątkiem zabawek zawierających mechanizm, który może ulec uszkodzeniu w wyniku kontaktu z wodą. Zabawka musi spełniać wymogi bezpieczeństwa także po jej wyczyszczeniu zgodnie z instrukcjami producenta. Zabawka typu gryzak powinna być opatrzona ostrzeżeniem „Schładzać wyłącznie w lodówce. Nie umieszczać w zamrażalniku”, które ma na celu uświadomienie osobom dorosłym, że zbyt zimne gryzaki są w stanie wyrządzić krzywdę. Popularne produkty, które są zawieszane w poprzek dziecięcych łóżeczek czy wózków, powinno posiadać stosowne ostrzeżenie mające na celu zapobieganie ewentualnemu urazowi w wyniku zaplątania się dziecka w wiszącą zabawkę.

Zabawki funkcjonalne

Gama zabawek dla starszych dzieci jest znacznie szersza, a co za tym idzie ostrzeżenia są bardziej różnorodne. W związku z dążeniem producentów do zaspokajania upodobań i zainteresowań dzieci powstają cały czas nowe rodzaje zabawek. Do asortymentu cieszącego się szczególnym zainteresowaniem dzieci należą zabawki funkcjonalne, np. maszyna do szycia czy mikroskop, które zgodnie z wymogami powinny posiadać ostrzeżenie „Do użytku pod bezpośrednim nadzorem osoby dorosłej”. Do zabawek funkcjonalnych dołącza się również instrukcję użytkowania, informacje o środkach ostrożności, które mają zostać podjęte przez użytkownika, a także ostrzeżenie, że niezachowanie środków ostrożności narazi użytkownika na określone przez producenta zagrożenia, zazwyczaj związane z urządzeniem lub wyrobem, którego zabawka jest modelem w zmniejszonej skali lub imitacją. Jak również wskazanie, że zabawka musi być przechowywana w miejscu niedostępnym dla dzieci poniżej wieku określonego przez producenta.

Zabawki rekreacyjne

Wrotki, rolki, deskorolki, hulajnogi i rowerki dziecięce, które są zabawkami, powinny posiadać ostrzeżenie: „Należy stosować środki ochrony indywidualnej. Nie używać w ruchu ulicznym”, natomiast ich instrukcje użytkowania powinny obejmować informacje o konieczności posiadania odpowiednich umiejętności i zachowania należnych środków ostrożności w celu uniknięcia upadków lub zderzeń powodujących urazy użytkownika lub osób trzecich oraz zalecenie stosowania środków ochrony indywidualnej, w szczególności kasków, rękawic, ochraniaczy na kolana i łokcie. Niezbędnym ostrzeżeniem dla produktów do zabawy w wodzie będzie: „Do używania jedynie w wodzie, na głębokości, na której dziecko wyczuwa dno pod nogami, oraz pod nadzorem osoby dorosłej”.

Smakołyki z zabawką w środku

Popularne jajka-niespodzianki, czyli zabawki znajdujące się w żywności lub wymieszane z żywnością, powinny zawierać ostrzeżenie: „Zawiera zabawkę. Zalecany nadzór osoby dorosłej”. Ma to na celu zapobieganie zagrożeniom związanym z udławieniem się dziecka na skutek przypadkowego połknięcia lub przedostania się zabawki do płuc. Dodatkowym obostrzeniem w przypadku zabawki znajdującej się w żywności jest wymóg posiadania osobnego, własnego opakowania, które nie może zmieścić się w cylindrze do badania małych elementów.

Odpowiedzialność dorosłych

Warto zaznaczyć, że wszelkiego typu ostrzeżenia, informacje i instrukcje obsługi kierowane są nie do dzieci, a do osób dorosłych, które powinny zadbać o bezpieczeństwo małoletnich. Producent, umieszczając ostrzeżenia na produktach, robi to w konkretnym i ściśle określonym celu – zapewnienia bezpieczeństwa dzieciom.

Przy wyborze zabawki na półkę sklepową czy księgarską kierujmy się rozwagą i rozsądkiem, a nie wyłącznie chwilową modą. Asortyment zabawek dostępnych na rynku jest tak szeroki, że można połączyć dwa w jednym – bezpieczeństwo oraz wysoką sprzedaż produktów pożądanych przez dzieci.


Rynek Zabawek


Artykuł powstał przy współpracy redakcji Ateneum i magazynu "Rynek Zabawek"


Tekst: Redakcja

Źródło fotografii: Shutterstock.com