Reformacja była wielką ideą reformy chrześcijańskiej i nadzieją na odrodzenie Kościoła, wiary i życia chrześcijańskiego. Także z perspektywy współczesnej po 500 latach od jej symbolicznego zapoczątkowania przez Marcina Lutra w 1517 r. postrzegana jest zgodnie i niezależnie od prezentowanych przekonań religijnych, filozoficznych i historiograficznych jako wydarzenie przełomowe. Miała ona bowiem olbrzymie konsekwencje nie tylko dla doktryny, myśli religijnej i pojmowania wiary. Wpłynęła bezpośrednio także na pojawienie się nowych form organizacji i struktur kościelnych oraz na nowy sposób funkcjonowania w tym zakresie państw i różnorodnych terytoriów politycznych we wczesnonowożytnej Europie. Ponadto w tamtej epoce wiara i wyznanie nie stanowiły osobnej sfery, którą można by rozważać i opisywać jako wyodrębniony od innych segmentów ówczesnego życia społeczno-politycznego fenomen historyczny, a kościół jako instytucja nie był wyodrębnioną i ograniczoną tylko do zadań w zakresie ceremonii i nauczania religijnego organizacją. Kościół i religia były związane z całością ówczesnych systemów polityczno-społecznych. Tworzyły z nimi integralną całość zarówno w wymiarze duchowym, kulturowym i kulturalnym, także w wymiarach ściśle pragmatycznych, związanych z funkcjonowaniem władzy, jak i ze zorganizowaniem społeczno-politycznym ówczesnych społeczności. Dominowały w tworzeniu społecznych norm funkcjonowania ówczesnych ludzi. Z drugiej strony idee religijne, wyznaniowe czy kościelne nie tylko oddziaływały na różnorodne aspekty egzystencji społeczności chrześcijańskich, ale też same pod ich wpływem ulegały przekształceniom.
.jpg)
czuly.jpg)
