Pomorze Gdańskie jest nierozerwalnie związane z Bałtykiem i Państwem  krzyżackim. Nie bez przyczyny w Malborku miał swoją siedzibę mistrz  krzyżacki i powstał największy zamek. A krzyżackich zamków w pomorskiem  prawdziwy dostatek.  Bory Tucholskie, Mierzeję i Zatokę Pucką  zamieszkują Kaszubi skutecznie broniący tradycji i tożsamości. Kultywują  własne zwyczaje, dbają o stroje, zachowali swój język, rzemiosło i  kuchnię.   Podobnie rzecz się ma na Kociewiu. Tam oprócz podglądania zachowanych  tradycji warto zajrzeć do najstarszego polskiego arboretum w Wirtach,  gdzie rośnie jedyny w Polsce egzemplarz orzecha średniego i jest piękna  kolekcja tulipanowców amerykańskich.  Dumny Gdańsk z charakterystycznym żurawiem, czyli dźwigiem portowym -  miasto hanzeatyckie - może się pochwalić dwoma zachowanymi ratuszami  przy ulicach Długiej i Korzennej. W XIV w., pod krzyżackim panowaniem,  na terenie obecnej historycznej dzielnicy miasta funkcjonowały aż cztery osobne grody (Główne, Stare, Młode, Osiek). Późniejsze dzieje miasta  były niemniej burzliwe aż do XX wieku, kiedy to najpierw funkcjonowało  Wolne Miasto Gdańsk, potem na Westerplatte rozpoczęła się II wojna  światowa i wreszcie w latach 80. powstała kolebka Solidarności... Gdy w  XX-leciu międzywojennym Polska miała utrudniony dostęp do morza  zbudowano Gdynię - miasto i port. ,,Dar Pomorza" i ,,Błyskawica" - to  turystyczne gdyńskie wizytówki. Podobnie jak słynny ,,Monciak" - deptak w Sopocie.   Żuławy Wiślane zagospodarowali osadnicy holenderscy. Rybackie życie  wiedli Słowińcy, po których zostały nazwy i malownicze budynki  przeniesione do skansenu w Klukach. Właśnie tutaj, w pasie nadmorskim na  środkowym wybrzeżu - od Darłowa do Ustki i od Sławna do Słupska -  znajduje się ,,Kraina w kratę", czyli obszar zabudowy potocznie zwanej  murem pruskim. Charakterystyczny kraciasty wygląd budynków wynika z  konstrukcji ryglowej - belki smołowano na czarno, a przestrzenie między  nimi bielono. W ten sposób budowano domy mieszkalne, gospodarskie,  kościoły, a nawet dwory.