Wprowadzona przez Marianne Hirsch kategoria postpamięci bardzo szybko stała się jedną z najważniejszych opisujących kondycję powojennej kultury europejskiej. Hirsch opisuje różne sposoby, za pomocą których pamięć mogła być przekazywana od rozmów, przez zachowanie rodziców, które było konsekwencją przeżyć z przeszłości (depresja, obsesje, milczenie), a także ich wpływ na kolejne pokolenie. Postpamięć zwraca uwagę nie tyle na sam transfer pamięci, choć świadomość jego przebiegu jest kluczowa dla zrozumienia całego procesu, ile sposób, w jaki zostaje ona przyswojona przez odbiorców, którzy cały czas muszą w nim aktywnie uczestniczyć. Postpamięć nie jest procesem jednolitym, ale chaotycznym, rozszczepionym na różne formy i media, poprzez które może odbywać się transmisja pamięci między pokoleniami. Jej wewnętrzna dynamika i brak ściśle określonych struktur sprawiają, że jest ona otwarta na modyfikacje i może przyjmować różnorodne formy w zależności od relacji, w jakiej się odbywa. W jaki sposób teatr uczestniczy w procesie transferu pamięci? Jak się do niego ustosunkowuje i z niego korzysta? Czy spektakl może generować doświadczenie postpamięci? Jakie są konsekwencje uruchomienia narracji krytycznych wobec postpamięci? Książka Marty Bryś jest próbą odpowiedzi na te pytania na przykładach spektakli Tadeusza Kantora, Jerzego Grzegorzewskiego, Moniki Strzępki oraz Krzysztofa Warlikowskiego.
Proces postpamięci odbywa się w relacji między sceną a widownią. W pewnym sensie najważniejszą cechą całej analizy jest zwrócenie uwagi na ten właśnie fakt stawania się postpamięci w teatrze. I w tej kwestii zarówno analiza przedstawień, jak i jej konkluzje są wyjątkowo trafne i odkrywcze.
Fragment recenzji prof. Krzysztofa Bielawskiego
Szczególnie warte podkreślenia jest krytyczne podejście Autorki do przywołanych prac. W każdym z rozdziałów opiera ona własne interpretacje na wybranej koncepcji teoretycznej, czasem traktując ją jako inspirację dla swoich obserwacji, czasem jako cenne wsparcie metodologiczne, czasem jednak przeformułowując wersję autorską czy wręcz wchodząc z nią w polemikę.
Fragment recenzji prof. Ewy Guderian-Czaplińskiej
Ważną zdobyczą rozprawy jest pokazanie i dowiedzenie, że specyfika procesu postpamięci sprawia, iż niezależnie od tego, czy dane medium zawiera komentarz (także krytyczny) do transferu pamięci, to zawsze zostaje przez niego zagarnięte i automatycznie staje się jego częścią. W ten sposób nazwa teatr postpamięci otrzymuje niejako podwójne uzasadnienie: jest to teatr będący częścią procesu postpamięci, a zarazem tematyzujący, wystawiający go.
Fragment recenzji prof. Dariusza Kosińskiego
czuly.jpg)
.jpg)
